Na de noodkreet: de vakbonden en de Hulpkas reageren

De vakbonden AVBB en ACV en de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen reageren op de open brief van de cultuurwerkers. 'Ook wij vinden we het frustrerend dat de regelgeving zó complex is dat dossiers soms maanden aanslepen.'

Inge Huyge (woordvoerder HWV)

Het aantal mensen dat een beroep doet op het systeem van tijdelijke werkloosheid is geëxplodeerd door de coronacrisis. Veel van die dossiers moeten door de uitbetalingsinstellingen zoals de HVW van nul opgestart worden, want vaak gaat het om personen die nooit eerder een beroep deden op een werkloosheidsuitkering. Bovendien is de werkloosheidsreglementering allesbehalve eenvoudig, ondanks de recente aanpassing en vereenvoudiging van de procedures voor toelaatbaarheid tot de tijdelijke werkloosheid.

Ook vandaag lopen er nog zo'n 9.000 tot 12.000 telefonische oproepen per dag binnen.

Ook de situatie van de getuigenis over de HVW is complexer dan ze op het eerste gezicht lijkt. Het eerste probleem was dat de klant er zelf niet uit was of hij een aanvraag wilde doen vanuit het artiestenstatuut, of een aanvraag van 'gewone' volledige werkloosheid. Eens hij gekozen had, moesten we eerst al zijn documenten krijgen alvorens we de aanvraag konden doen. Hij bezorgde ze echter niet allemaal op hetzelfde moment (eerst de C4's en pas nadien de contracten). Pas op 17 augustus hadden we alle documenten in ons bezit, en op dat moment hebben we het dossier naar de RVA gestuurd. Volgens onze gegevens is de betaling ondertussen ook gebeurd.

Door het grote aantal aanvragen ligt de druk op de Hulpkas al maandenlang zeer hoog. Ook vandaag lopen er nog zo'n 9.000 tot 12.000 telefonische oproepen per dag binnen. Een toevloed die we door een optimale spreiding van onze lijnen en door zelf contact op te nemen met klanten zo goed mogelijk trachten te beheersen. Voor dringende dossiers hebben we ook voorzien dat de klanten in het kantoor zelf een afspraak kunnen maken aan het infoloket. Daarnaast schakelden we eerder de hulp in van collega-ambtenaren en zetten we intensief in op aanwervingen om ons personeel te versterken. Meer dan 50 bijkomende collega's zijn aangeworven, het opleiden van deze medewerkers tot experten neemt echter tijd in beslag.

In oktober deden nog steeds zo'n 377.000 werknemers een beroep op tijdelijke werkloosheid door corona. Dat aantal ligt dan wel een pak lager dan in maart en april, toen het om bijna 1.300.000 personen ging, toch blijft de impact enorm. Voor oktober zijn 5 % van de 100.000 nieuwe dossiers nog in behandeling, vaak omdat er documenten ontbreken.

Het sociaal engagement van de HVW-collega's blijft zeer groot. Ze nemen de opdracht van de HVW ter harte en maken tot op vandaag vele overuren om klanten maximaal verder te kunnen helpen.

Gina Heyrman (woordvoerder ABVV)

Als uitbetalingsinstelling van het ABVV hebben we de afgelopen maanden maximaal ingezet op het uitbetalen van werknemers, de tijdelijke werklozen ten gevolge van corona en dus ook kunstenaars, artiesten en cultuurwerkers. Dat zijn tienduizenden dossiers bovenop de andere tijdelijke werklozen en volledig werklozen die allemaal evenveel aandacht en precisiewerk verdienen.

Dat is sinds maart een huzarenstuk om U tegen te zeggen, want het waren - en dat zijn het nog steeds - nu eenmaal uitzonderlijke omstandigheden met een voortdurend veranderende, nieuwe wetgeving die steevast sneller in de media kwam dan dat ze uitgerold was. Onze medewerkers hebben zich hier dag en nacht, weekdagen en weekends voor ingezet, ondanks de lockdown, quarantaine en het uitvallen van sommige collega’s wegens ziekte.

Vele cultuurwerkers combineren meerdere jobs in verschillende sectoren, bij verschillende werkgevers en onder verschillende statuten.

Dat er bij zo’n immens werk en in zulke omstandigheden soms iets misloopt, is niet te vermijden. Dat de bereikbaarheid in sommige steden niet optimaal was, weten we zelf ook, en het is een wedloop om die achterstand weg te werken. Net als de cultuurwerkers vinden we het enorm frustrerend dat de regelgeving zó complex is dat dossiers soms maanden aanslepen. Voor deze werknemers is het inderdaad vaak extra ingewikkeld: velen combineren meerdere jobs in verschillende sectoren, bij verschillende werkgevers en onder verschillende statuten, dikwijls met meerdere dagcontracten.

Zo was het voor onze diensten meermaals schakelen tussen gewone en technische werkloosheid. Telkens moest een nieuw dossier opgemaakt worden, telkens met het risico dat een ontbrekend document, een gewijzigd rekeningnummer, een foutief ingevuld formulier het volledige werkloosheidsdossier van de betrokkene bij de RVA voor een langere tijd blokkeert.

We begrijpen dus de frustraties. In tijden van nood kan het uitblijven van een oplossing bijzonder pijnlijk zijn, het gaat hier immers om inkomens.

We willen geen polemiek voeren en richten onze energie op het versterken van onze dienstverlening.

Nu kan er altijd op de pianist geschoten worden, maar gezien de gebrekkige financiering door de overheid (ongeveer de helft van wat de Hulpkas ontvangt per dossier) en gezien de uitzonderlijke omstandigheden, komt dit dubbel hard aan. Maar wat nog erger is, is dat er voor de geselecteerde gevallen een trial by media wordt georganiseerd en dat op het scherp van de snee.

Omwille van de privacy gaan we niet in op de individuele cases. Het moet ons wel van het hart dat we het bijzonder jammer vinden dat een organisatie als rekto:verso het nalaat aan factchecking te doen en ervoor kiest om aan ongecontroleerde berichtgeving te doen. We gaan inzake deze ook geen polemiek voeren: we richten onze energie op het versterken van onze dienstverlening en de sociale strijd die we moeten voeren in deze crisistijd.

David Vanbellinghen (woordvoerder ACV)

Vooreerst willen we benadrukken dat we heel sterk betreuren dat sommige werkloosheidsdossiers niet snel in orde geraken. En dat we er voor alle dossiers alles aan doen om deze steeds zo snel mogelijk te verwerken en uit te betalen. Wat betreft de dossiers waarin het ACV genoemd werd, is er gelukkig voor twee van de vier dossiers al een oplossing. Uiteraard werken we ook aan oplossingen voor de andere dossiers.

We zijn absoluut vragende partij voor vereenvoudiging. Dat zou veel problemen voorkomen.

Vertragingen in uitbetalingen zijn vaak te wijten aan de complexiteit van de regelgeving en van de individuele situaties. Regels veranderden ook frequent de afgelopen maanden. Dat maakt het er niet evidenter op, noch voor de leden noch voor de uitbetalingsinstellingen om een dossier conform de regelgeving samen te stellen. We zijn absoluut vragende partij voor vereenvoudiging. Dat zou veel problemen voorkomen.

Ik geef graag wat cijfers om een en ander te plaatsen. Onze medewerkers doen wat ze kunnen, maar op deze pandemie was natuurlijk niemand voorzien. Toch hebben onze mensen in uiterst moeilijke omstandigheden en nu al sinds maart het beste van zichzelf gegeven om leden bij te staan. Op het hoogtepunt van de crisis voerden we maandelijks 400.000 uitbetalingen tijdelijke werkloosheid uit. 97% van die dossiers konden we dankzij de tomeloze inzet van onze medewerkers probleemloos en vlot uitbetalen. Daarnaast hebben we extra medewerkers ingezet op uitbetaling, zetten we maximaal in op digitale fluxen om dossiers zo snel mogelijk uit te kunnen betalen. Ook ontwikkelden we de mogelijkheid om online je dossier op te volgen en kunnen leden een afspraak maken als dat nodig is.

Collectieve oplossingen voor artiesten, zoals betere werkloosheidsregels, zijn de beste manier om problemen te voorkomen.

Tegelijk willen we aangeven dat de administratievergoeding vanuit de overheid voor de uitbetalingsinstelling zwaar ontoereikend is. Al jarenlang is deze vergoeding veel te laag om de kosten te dekken. Alleen als de administratievergoeding de werkelijke kosten dekt, kunnen we nog meer investeren.

We willen ten slotte ook benadrukken dat we naast de individuele dienstverlening ook sterk ingezet hebben op collectieve oplossingen voor artiesten. Want dat is de beste manier om problemen te voorkomen. Veel jobs in de cultuursector zijn van tijdelijke aard, en vaak kwam er weinig of geen compensatie voor de weggevallen inkomsten. Vanuit onze cultuurvakbond oefenden we meteen druk uit om betere werkloosheidsregels te bekomen. We detecteerden immers dat de regels rond tijdelijke werkloosheid niet volstonden. Een artiest kan bijvoorbeeld via mail een afspraak hebben om op een festival op te treden, maar tekent zijn dagcontract vaak pas op de dag zelf. Daardoor kan hij bij annulering moeilijk aantonen dat er opdrachten in het vooruitzicht waren. Wij hielpen realiseren dat voor alle aangegane engagementen tijdelijke werkloosheid mogelijk werd. Zelfs al is het bewijs dus maar een e-mail. En we hebben er ook mee voor gezorgd dat de tijdelijke werkloosheid ook werd verlengd voor afgelaste evenementen na eerste lockdown. Tegelijk blijven we druk zetten voor een beter artiestenstatuut.