Beste Vlaamse regering

Elke vrijdag pent een van onze vijf vaste online correspondenten een brief. Deze week wil Neal Leemput nog enkele agendapuntjes met de Vlaamse regering bespreken alvorens minister-president Jan Jambon op de koffie gaat bij de Hongaarse premier Viktor Orban. ‘Tijdens zo’n uitstap mag een cultuurminister toch even polsen naar de pers- en artistieke vrijheid van het land waarmee ze nuttige banden willen opbouwen?’

Ik lees dat onze minister-president Jan Jambon op de koffie gaat bij de Hongaarse premier Viktor Orban. Of eigenlijk: op cultuurtrip naar Hongarije om daar hoogwaardigheidsbekleders te spreken en nuttige contacten voor Vlaanderen te leggen. Tot grote verontwaardiging van de linkse oppositie: Orban staat namelijk niet meteen bekend als een goudeerlijk democraat. Steeds vaker bereiken ons berichten over hoe de onafhankelijke justitie en pers in Hongarije onder druk komt te staan.

Ook de LGBTQ-community slaakte al enkele noodkreten omdat de acceptatie van LGBTQ-personen er sterk daalt. Herinnert u zich nog dat het vak ‘genderstudies’ eind 2018 geschrapt werd van de officiële lijst van toegelaten vakken? Hongarije trok zich zelfs terug uit het Eurovisiesongfestival wegens té gay, al wordt dat officieel tegengesproken. Om maar te zeggen: het is niet heel gek dat mensen bedenkingen hebben bij dit bijzondere bezoek.

Herinnert u zich nog dat het vak ‘genderstudies’ eind 2018 geschrapt werd van de officiële lijst van toegelaten vakken?

Als minister van cultuur zal Jan Jambon ook speechen op de finissage van een tentoonstelling over Peter Paul Rubens en andere Vlaamse Meesters in Boedapest. Ik ben erg benieuwd wat de besparingsminister daar zal vertellen. Hoe de toekomstige generatie Vlaamse Meesters het vandaag met 60% minder middelen zal moeten doen? Hoe blij we zijn met de internationale uitstraling van onze Vlaamse kunstenaars, ondanks het water dat hen tot aan de lippen staat? Qua slechte timing kan dat tellen.

Misschien is mijn scepsis voorbarig en deze kritiek te scherp door de bocht. De trip heeft immers nog niet plaatsgevonden. Op het moment dat ik deze brief schrijf moet het officiële programma van Jambons reis immers nog worden vastgelegd. Dat zal gebeuren in samenspraak met u, de Vlaamse regering. Dat is de reden waarom ik net u schrijf. Gelet op de kritiek die er nu al op het bezoek is, vermoed ik dat er ook dit keer – net zoals bij het cultuurdebat – best wat oppositie binnen de meerderheid gevoerd zal worden.

Ik verbaas me erover dat voor vele politici onze ‘waarden en normen’ zo gemakkelijk in te ruilen zijn voor economische belangen

Misschien kunnen er dus nog enkele kleinigheden besproken worden? De route moet nog worden bepaald, het vliegtuig nog de lucht in. Hopelijk is het nog niet te laat om eerst nog enkele onduidelijkheden uit te klaren want waar ik me over verbaas, is dat voor vele politici onze ‘waarden en normen’ zo gemakkelijk in te ruilen zijn voor economische belangen. Of hoe sommigen het te rechtvaardigen vinden dat ‘het leggen van nuttige contacten voor Vlaanderen’ mag betekenen dat heikele thema’s onbesproken blijven. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten, toch?

Daarom een voorstel. Is het geen goed idee dat Jambon tijdens zijn uitstap ook even polst naar de pers- en artistieke vrijheid van het land waar ze ‘nuttige banden mee willen opbouwen’? Is het echt zo raar dat een cultuurminister die het plan heeft een canon te laten opstellen – dé blauwdruk van een normenkader – even polst hoe het gesteld is met de rechten van minderheden van bijvoorbeeld LGBTQ-personen of migranten?

Ik hoop dat we als land onze connecties gebruiken om mensenrechten te waarborgen en zij die ervoor opkomen te beschermen.

Ik vind zeker niet dat we overal ter wereld met ons vingertje moeten gaan zwaaien. Dat is een al te achterhaalde gedachte. Maar ik hoop dat we als land wel van onze connecties gebruik maken om – zéker binnen Europa – mensenrechten te waarborgen en zij die ervoor opkomen te beschermen.

Wat dat betreft, draagt u als Vlaamse regering, als verkozenen van het volk, een grote verantwoordelijkheid. Ook op buitenlandse cultuurtripjes. Zeker in tijden van cultuurbesparingen en naar landen die door Europa al nauwlettend in het oog gehouden worden.

Ik vraag dus eigenlijk slechts één ding: wanneer u als Vlaamse regering beslist om deze trip écht te maken, mag het dan voor één keer met een dubbele agenda?

Liefs,
Neal