GYM MANIA

Op woensdag 11 december 2024 vond de opening van GYM MANIA plaats. Deze ietwat excentrieke pop-upgym werd één uur (16:30-17:30 uur) gerund door ca. 75 studenten van PXL-MAD School of Arts Hasselt, onder het toeziend oog van managementteam Arne De Winde, Aline Verstraten en Lydia Hannah Debeer. GYM MANIA werd ontwikkeld in het kader van het opleidingsonderdeel Semiotiek, waarin de wisselwerking tussen sport en esthetiek werd geëxploreerd. Via artistieke interventies en installaties beenden de kunststudenten verschillende facetten van de fitnessstudio uit, gaande van vloertexturen en spiegelstructuren langs spinning bikes en dumbbells tot motivational quotes en ontsmettings-alcoholsprays.

Het is dinsdagochtend, het is half vijf, en ik ben wakker. De wekker gebruik ik al een tijd niet meer, aangezien ik mijn lichaam heb getraind om elke dag op exact hetzelfde tijdstip te ontwaken. Vroeger was ik geen ochtendmens, maar ik heb mij over die mentale blokkade heen gezet. Zoals mijn moeder altijd zei: the early bird catches the worm. Na de koude douche en de vijfhonderd milliliter proteïn shake vertrek ik vandaag extra goedgezind naar de gym. Het is namelijk precies drie jaar geleden dat ik officieel ben begonnen aan mijn fitness journey, vooral om de coronakilo’s kwijt te raken. Terwijl tijdens de lockdowns in 2020 de lichamen van de helft van mijn vrienden fors waren uitgedijd, had de andere helft van de omstandigheden gebruikgemaakt om hun lichamelijke conditie tot een nieuw hoogtepunt te drijven. Frustraties alom bij de eerste groep, vooral omdat de tweede groep, als bestond ze uit undercover Nike-ambassadeurs, als enig advies voortdurend ‘just do it’ rondstrooide. Just do what? Hoe begin je aan zoiets?

Het antwoord kwam er met een ‘ping’: een video van fitnessgoeroe Chloe Ting, die een vriend uit de gestroomlijnde groep doorstuurde. Het betrof de eerste video van Tings beruchte 2020 Summer Shred Challenge. Ik besloot om de uitdaging aan te gaan en mijn living met een matje om te bouwen tot gym. De vierentwintig exotisch klinkende oefeningen, waaronder de windmill skater, de burpee tuck jump en de tricep dip reach, zouden elk slechts dertig seconden duren en verdeeld zijn over vier sets: dat moest lukken. Helaas draaide de home workout al snel uit op een fiasco. Eerst vijfenveertig seconden intro met een korte uitleg, daarna vijftien minuten en één seconde grondig twijfelen aan de uitspraak ‘baat het niet, dan schaadt het niet’, om daarna nog eenentwintig seconden te kunnen zien dat Ting geen druppel zweet had gelaten tijdens de sessie waarin mijn lichaam vocht had laten ontsnappen uit openingen waarvan ik het tot dan toe niet voor mogelijk had geacht (1). Het was de aanleiding voor een totale meltdown. Nadat ik terug op adem was gekomen na de eerste volledig voltooide work-out van mijn leven, stormde ik de trap op en gooide ik mijn kleerkast open.

Alle sportkledij die ik had gekocht om mijn eerste sportsessie (en de vele die erop hadden moeten volgen) tot een goed einde te brengen, reet ik in pure woede uit elkaar. Ze waren snel ontdaan van alle functionaliteit (2), zodat ik, nu ik geen bruikbare sportkledij meer had, ontslagen was van elke verplichting om een nieuwe poging tot lichaamsbeweging te ondernemen. Helaas compenseerde de vernietiging van mijn sportkledij niet helemaal de vernedering die ik had moeten ondergaan. Na dit debacle was mijn frustratie nog steeds zo groot dat ik de twee jaar die erop volgden alle gymtoestellen in de reclamefolder van de Aldi met een alcoholstift zwart heb gekleurd. Gaandeweg kalmeerde ik een beetje, wat zich vertaalde in het gebruik van een fijner stiftje om snorretjes te tekenen op de modellen die mij yogakledij probeerden te verpatsen.

Toen in januari 2022 de drie pakken alcoholstiften en fijnere stiftjes leeg waren, liep ik op de parking van de Lidl – deze folders hadden mijn nieuw thuisadres nog niet gevonden – een oude vriend tegen het lijf die met perfecte squats zijn met boodschappen gevulde plooiboxen in de auto tilde (3). Blijkbaar had hij, na een doorverwijzing van de dokter naar de kinesist voor de behandeling van lage rugpijn, zijn techniek om zware zaken te tillen moeten aanpassen. Voor mijn vriend de postbode, die zijn werk vroeger vooral vanop de fiets deed, maar ondertussen met de auto niet zozeer gewichtige als wel zwaarwichtige pakketten (4) moest leveren, bleek de lichamelijke tol niet te onderschatten. Hij bleef echter steeds positief: when life gives you lemons, make lemonade. Ondertussen heeft hij zijn nieuwe heftechniek naar eigen zeggen tot ongeziene hoogtes gebracht met behulp van zijn personal trainer in de nieuwe plaatselijke gym. Hoe het met mij ging, waar ik nog mee bezig was? Met het kweken van eenzelfde lage rugpijn, ook al had ik een zittende kantoorjob waarbij het zwaarste dat ik moest heffen mijn eigen doorheen de jaren uitgezette lichaam was. Maar dat was simpelweg de ouderdom, toch? Mijn vriend verzekerde me van niet en nodigde me uit om samen met hem een bezoek te brengen aan zijn sportparadijs. Met tegenzin stemde ik in, nam afscheid, stapte in de auto en stopte op de terugweg bij de A.S. Adventure voor een nieuwe set sportkledij.

Twee dagen na die ontmoeting stonden we aan de infobalie van de fitnessruimte. Mijn vriend toverde op automatische piloot de elektronische badge tevoorschijn die bij zijn lidmaatschap hoorde, hield hem tegen de kaartlezer naast het metalen draairek en liep naar de ruimte die met een toxische cocktail van aircotocht, deodorant en ontsmettingsalcohol voortdurend de penetrante zweetgeur (5) probeerde te bezweren. Eenmaal binnen besefte hij zijn fout, draaide zich om en riep van achter het draairek dat ik mij als nieuwkomer eerst moest aanmelden – hij zou alvast de barbells en dumbbells gaan claimen voor onze squats. De receptionist had alles gehoord en gezien, en overhandigde me een blanco membership-formulier (6). Of ik even mijn naam, adres, geboortedatum, telefoonnummer, e-mailadres en bankrekeningnummer wilde invullen? Ik pruttelde tegen door uit te leggen dat het de eerste keer was dat ik deze gym betrad en dat ik graag eerst een proefsessie wilde doen voordat ik mij vastketende aan een membership. De receptionist zuchtte ostentatief en overhandigde me een ander formulier voor een eenmalig bezoek: hierop moest ik evenveel gegevens invullen, plus mijn rijksregisternummer.

Toen ik eindelijk binnen was en mijn vriend had gevonden, begon ik te klagen over alle persoonlijke informatie die ik zonet had moeten prijsgeven en vroeg mij luidop af of deze ene gymsessie die prijs wel waard was. Hij glimlachte, legde zijn rechterhand op mijn linkerschouder, kneep er net iets te hard in en verklaarde dat die gegevens niet waren wie ik echt was; dat ik daarnet mijn schijn-ik bij de balie had achtergelaten om nu mijn echte ik vanaf de grond op te bouwen. Break yourself down to build yourself up, weet je wel? Met deze inspirational quote inspireerde hij klaarblijkelijk vooral zichzelf, want met een enthousiaste glinstering in zijn ogen begon hij plots met zijn linkerpols te zwaaien. Hieraan zat volgens hem de meest noodzakelijke tool om gecontroleerd jezelf te herscheppen naar je ideaalbeeld: de smartwatch. Blijkbaar had hij afgelopen nacht vierendertig minuten minder geslapen dan gemiddeld, maar was hij wel slechts drie keer lichtjes ontwaakt. Vandaag had hij reeds 7.597 stappen gezet, en dus hoefde hij zich geen zorgen te maken over het feit dat mijn introductie in de gym zijn work-out met enkele minuten zou inkorten. Bovendien was de watch gekoppeld aan de gratis (gratis!) app MyFitnessPal, zodat de krachten van de twee tools gebundeld konden worden om zo exact mogelijk te kunnen bijhouden welke maaltijden en sportsessies tot welke fysiologische resultaten leidden. Meten is weten (7).

GRHUAGHHH! Door de plotse kreet schrok ik zozeer dat ik mijn cardiovasculaire training voor die dag wel kon overslaan. De oerschreeuw kwam van een knalrode primitieveling links van ons die tot dan toe enkel geluiden had gemaakt die niet waren opgevallen omdat ze zich perfect hadden vermengd met het achtergrondkoor van hijgers en puffers, van bewegende toestellen, van instructies uit een motivational video (8) en van de eeuwig blazende airco. Echte fitness was duidelijk niet enkel de rationele boekhoudkundige operatie van nauwkeurig noteren welke drills en sessies zich vertaalden in welke herverdelingen van vet- en spiermassa’s. Het was trekken en stoten, strekken en plooien, zweten en kreunen, stretchen en steunen. Kortom, het was tot steeds nieuwe hoogtes komen. De brul was diep doorgedrongen in mijn reptielenbrein en had me volledig wakker geschud. Hij had me brutaal uit mijn cynische overpeinzingen getrokken en onherroepelijk in de fitnessruimte geworpen: ik was herboren. Een dergelijke, allesomvattende kreet had ik zelf in tijden niet meer geslaakt, en nu was het vuur diep in de kern van mijn wezen opnieuw aangewakkerd.

Met hernieuwde interesse liet ik me verder rondleiden door mijn kompaan. Dankzij mijn frisse blik zag ik nu eindelijk in dat de fitnesstoestellen in werkelijkheid geen apparaten waren om het lijf gewelddadig tegen te werken, maar slechts konden bewegen in harmonie met het lichaam van de gebruiker. Alle toestellen waren kunstwerken, abstracte sculpturen (9), die dankzij de volledig met spiegels gedecoreerde wanden hun esthetische kwaliteiten langs alle kanten etaleerden (10). Hier zag ik het elegante balanceerspel van een Alexander Calder, daar de uitgekiende collagetechniek van een Anthony Caro. De toestellen waren steevast uitgevoerd in metaal of rubber met als enige kleurtoets zwart, opdat niets zou afleiden van hun functie: form follows function. De krachtpatsers namen dit principe moeiteloos over om het toe te passen op hun eigen vleselijke tempels. In dit spiegelpaleis (11) had het licht vrij spel om de hele ruimte en alles in die ruimte langs alle kanten maximaal op te blinken, van de voorlopig nog vingerafdrukvrije roeimachine over de reflecterende Adidas-logo’s tot de parelende zweetdruppels waarmee de sportende lichamen elkaar probeerden te imponeren. Vanuit hun ooghoeken hielden ze elkaar in de gaten, maar de blikken in de spiegels ontmoetten toch vooral zichzelf (12). Voor sommigen betekende de visuele verdubbeling via de spiegels nog niet genoeg zichtbaarheid: enkele fitspiration-goeroes voegden er via YouTube Live een digitale dimensie aan toe (13). Met twee ringlampen en een smartphone op een statief hadden ze hun territorium afgebakend om fris en droog, strak in het pak en met full face makeup verschillende intense gezichtsexpressies tentoon te spreiden die niet overeenkwamen met het aantal kilo’s dat ze met schijnbare moeite de lucht in hesen. Mijn vriend merkte spottend op dat ze hun online volgers misleidden, want het ging om het proces, niet om het eindresultaat. It’s all about the journey.

En zo was het dus begonnen, mijn eigen fitness expedition. Aanvankelijk ging ik twee keer per week samen met mijn vriend zweten (14), maar na een tijd was dat niet meer genoeg; ondertussen voltooi ik wekelijks vier tot vijf work-outs. De combinatie met mijn fulltimejob vormt geen probleem, aangezien ik simpelweg twee uur vroeger opsta dan mijn oude ik. Van Arnold Schwarzenegger, de koning van de fitness, heb ik immers geleerd dat zes uur nachtrust voldoende is en dat mensen die beweren acht uur slaap nodig te hebben, simpelweg sneller moeten slapen. Ook ben ik tot het inzicht gekomen dat werkelijk elke vorm van beweging telt, dat elke banale handeling een vorm van sport kan zijn (15). Om die reden heb ik recent mijn poetshulp ontslagen: nu poets ik mijn appartement zelf op de ochtenden dat ik niet naar de fitness ga, om toch mijn portie dagelijkse beweging te krijgen (16). Zelfs op kantoor sport ik wanneer ik kan, door onder andere zo hard mogelijk met mijn linkerhand in een stressbal te knijpen terwijl mijn rechterhand de computermuis bedient. Elk voorwerp dat weerstand biedt, blijkt een oneindige bron van atletische ontwikkelingsmogelijkheden (17). Elke stap die ik zet, elke hap die ik neem: alles krijgt zin door het in te voeren in mijn bontgekleurde Excelspreadsheets. Ik voel me goed, ik voel me sterk. I’m on top of it. Ik vertrek in het duister naar de gym en onderdruk een geeuw, want ik ben nooit meer werkelijk moe.