Open Redactieraad: Alles onder controle

Hebben we nog grip op de situatie? Hoe verhoudt ons verlangen naar controle zich tot een kunst die buiten de kaders denkt? Die vraag wil het winternummer van rekto:verso verkennen. Wil je graag een bijdrage leveren aan ons nummer? Op 4 juli om 19 uur houden we een Open Redactieraad in Campus Mercator (Gebouw A) van de UGent. Kun je erbij zijn? Geef een seintje via info@rektoverso.be.

Cultuur helpt de mens om met onvoorspelbaarheid te leven. Dat was hoe we over cultuur spraken tijdens de coronacrisis: ze brengt mensen samen, borgt onze mentale gezondheid, zorgt voor zingeving. Ze is een houvast om grip te krijgen op de chaos. Cultuur lijkt dus onvoorspelbaarheid te mediëren, te verzachten, die een plaats te geven in the grand scheme of things.

Tegelijkertijd bestaat er ook een verlangen naar cultuur die een zekere urgentie en onvoorspelbaarheid inhoudt, ook al zit die vervat in voorspelbare kaders. Shock, schandaal, polemiek, ze zijn allen deel van het Westers kunstrepertoire. Maar nu blijkt dat hoe wankeler de wereld, hoe groter onze nood aan veilige, voorspelbare kunst, steeds transparanter en liefst discursief ingepakt.

Programmaboekjes vertellen ons uitvoerig over de context en het doel van elk kunstwerk. Trailers zijn eerder samenvattingen dan uitnodigingen.

Is het omdat we beseffen dat we de controle over de wereld verliezen, of nooit gehad hebben? Is het daarom dat kunstenaars zich steeds meer indekken, hun eigen werk bekritiseren, becommentariëren en bediscussiëren, nog voor het werk toegankelijk is voor publiek? Programmaboekjes vertellen ons uitvoerig over de context en het doel van elk kunstwerk. Trailers zitten vol spoilers, en zijn eerder uitgebreide samenvattingen dan prikkelende uitnodigingen. We hoeven de film of serie in kwestie niet meer te zien. Zijn we dan louter op zoek naar een vorm van verpozing in een chaotische wereld?

In die chaos erkennen we alvast steeds meer elkaars gevoeligheden, zijn we milder voor elkaar, en willen we rekening houden met elkaars trauma’s. We verlangen naar disclaimers die kaderen, die ons verwittigen voor wat we liever niet zien of horen, wat traumatiserend zou kunnen zijn of ons terug zou brengen naar verleden trauma’s. Choqueren is in die context nog vooral een elitair, misschien zelfs wit en toxisch patriarchaal privilege, waar we ons steeds meer vragen bij stellen.

Maar in tegenstelling tot cultuur zou kunst spannend moeten zijn, niet per se ontspannend. Hoe verhoudt een shockesthetica zich dan tot de discursieve praktijk die bij elk kunstwerk hoort? Temt het discours rond een kunstwerk niet de kracht van een kunstwerk, zoals Susan Sontag stelt? En evolueren we door onze drang naar beheersing niet naar een onschadelijke cultuur van verstoring?

Praktisch

• Locatie: Universiteit Gent, Campus Mercator (Gebouw A). Ingang via Nonnemeers (Ingang A), níét via de Abdisstraat
• Tijdstip: maandag 4 juli om 19 uur
• Alle bijdragen worden besteld vóór maandag 25 juli
• Deadline eerste versies: 1 september
• Contact: info@rektoverso.be
• Coördinatoren 'Alles onder controle': Sibo Kanobana & Evelyne Coussens